DOEN of LATEN?

Of je tevreden bent over je werk, kun je afmeten aan vijf factoren. Benut jij je talenten? Is er voldoende uitdaging en autonomie? Doe je zinvol werk? Heb je goede relaties met collega’s en voel je je eerlijk behandeld? Zodra één of meerdere factoren wringen, krijg je daar net als Anna en Sandra last van. Tijd voor actie dus.

In deze blog vertellen Anna (25) en Sandra (47) hoe ze aan de slag zijn gegaan met hun ontevredenheid. Allebei wilden ze geen langdurig en kostbaar loopbaantraject, omdat ze het zelf moesten betalen. Wel wilden ze heel graag antwoord op de vragen ‘wat wil ik nou écht en waar komen mijn talenten het beste tot hun recht’. Ik koos voor de Doen & Laten box, een prachtig instrument om snel tot de kern te komen.

Doen & Laten Box

De door Annet Brinkhuis ontwikkelde Doen & Laten Box is een kaartspel waarmee je op een speelse manier ontdekt welke activiteiten het beste aansluiten bij je kwaliteiten. Je leert waar je energie van krijgt in je werk en wat je dus vooral moet gaan doen. Ook wordt duidelijk waardoor je energie verliest en wat je dus maar beter kunt laten. Tenslotte krijg je zicht op wat je verder wilt ontwikkelen. Zo krijg je in een paar gesprekken antwoord op je vragen.

Wat past echt bij mij?

Anna (25) werkt alweer twee jaar als projectleider Marktonderzoek in Amsterdam. Een full time baan met een fijn salaris. Maar toch knaagt er iets. Is dit het nou? Ze twijfelt erg of dit de baan en carrière zijn die echt bij haar passen. In haar zoektocht naar antwoorden komt ze al googelend uit bij de praktijk van Ria. Klaar om haar carrière eens onder de loep te nemen.

Anna: “Met Ria bespreek ik mijn twijfels over m’n studie Planologie en werkrichting. Ik zie me niet nog jaren als onderzoeker werken in een 9 tot 5 baan. Ik doe nu op kantoor veel onderzoekswerk achter de computer, wat vaak op hetzelfde neerkomt. Ik merk dat ik daar niet echt blij van word. Volgens mij kan ik veel meer uit mezelf halen en laat ik nu talenten onbenut. Volgens Ria is de Doen & Laten Box een prima instrument om daar achter te komen.”

Spelen en helpen

“We gaan aan de slag met het spel dat uit 65 activiteitenkaartjes bestaat. Eerst geef ik bij alle kaartjes met uiteenlopende activiteiten aan in hoeverre ik ze wel of niet leuk vind om te doen. Daarna volgt de vraag in hoeverre ik die activiteiten wel of niet goed kan.

Al snel wordt zichtbaar wat me energie geeft en waar mijn talenten liggen. Als een soort rode draad komen ‘spelen’ en ‘helpen’ naar voren. Ook wordt duidelijk dat ik graag met kinderen omga en dat muziek heel belangrijk voor me is. Ik geef in mijn vrije tijd muziekles aan kinderen en organiseer allerlei activiteiten voor ze. De vraag is dus of ik hier mijn baan van zou willen maken. Na ons gesprek ga ik hierover met allerlei mensen in gesprek. Ontzettend leuk en leerzaam. Maar erover doorpratend ontdek ik, dat dit nu vooral een hobby moet blijven.”

Op onderzoek

“De kaartjes tonen ook aan dat ik erg van planologie houd. Ik ben het niet voor niets gaan studeren. Alleen past mijn huidige functie niet meer bij mijn interesses. We gaan daarom op zoek naar variaties in het beroep van planoloog. De vacatures en beroepen in Jobport – een professionele vacature- en beroepen zoekmachine – helpen daar goed bij. Maar het meeste inzicht geven de gesprekken die ik met verschillende mensen heb gevoerd.”

Wat ’n boost

“Uit mijn korte loopbaanonderzoek komt duidelijk naar voren dat ik een match heb met kindercoach én planoloog. Mijn conclusie is dat ik op korte termijn op zoek ga naar baan als planoloog, met meer focus op ruimtelijke ontwikkeling en contact met mensen. Het liefst bij de overheid. Ik wil meer achter dat bureau vandaan. Ik weet nu ook dat ik op de lange termijn zeker iets ga doen met kindercoaching en dat ik hier het beste mee kan beginnen naast mijn baan. Wel fijn hoor, om jezelf eens goed onder de loep te nemen. Ik weet nu wat ik kan en wat bij me past. Dat geeft je echt een boost!”

Ben ik op de goede weg?

De afgelopen tijd kreeg Sandra (47) zowel privé als op het werk nogal wat voor haar kiezen. Dit zorgde ervoor dat ze met een burn-out thuis kwam te zitten. Inmiddels is ze weer aan het re-integreren en heeft ze gekozen voor een kort loopbaantraject bij Ria. ‘Om te weten of ik op de goede weg ben.’

Twee sessies

Sandra: “Eenmaal thuis met een burnout op de bank heb je ontzettend veel tijd om na te denken. Over wie je bent, wat je wilt, wat je kan. Je blijft maar malen. Ik was mezelf een beetje kwijt en kon wel wat hulp gebruiken. Door al dat denken twijfelde ik enorm aan m’n baan als juridisch secretaresse. Ligt daar echt mijn hart? Misschien heb ik wel hele andere talenten die ik nu onbenut laat? Met die vragen kwam ik bij Ria terecht. Budget technisch moest ik kiezen voor een kort loopbaantraject van twee sessies en een LoopbaanScan. Gelukkig kom je daar een heel eind mee.”

Taart bakken

“Voor ons eerste gesprek kreeg ik de opdracht om thuis de online LoopbaanScan te maken. Deze bestaat uit vijf online vragenlijsten, die meer inzicht geven in wie ik ben, waar ik energie van krijg en welke kwaliteiten ik het beste kan inzetten in mijn werk. De resultaten bespreken we pas tijdens ons tweede gesprek. Want eerst ga ik in sessie één aan de slag met de Doen & Laten Box met 65 activiteitenkaartjes. Hieruit moet blijken wat ik wel en niet leuk vind om te doen in een baan, waar ik energie van krijg en welke activiteiten de moeite waard zijn om te ontdekken.

Wanneer het spel is gespeeld springen vier activiteiten er uit: taal & tekst, creatief, fysiek en zelfstandig ondernemer. Ik zie de ingrediënten op tafel liggen, maar kan er nog geen taart van bakken. In mijn huidige baan ben ik eigenlijk alleen met taal & tekst bezig. In ons gesprek komt duidelijk naar voren, dat ik graag meer met taal wil doen, ik ben gek op lezen en stamboomonderzoek, scherp op grammatica en goed in redigeren van teksten. Bijvoorbeeld bij een bibliotheek, uitgeverij of gemeentelijk archief. Of werken als taalcoach om buitenlanders te ondersteunen met allerlei formulieren.”

Vertrouwen

“Tijdens onze tweede sessie bespreken we de resterende activiteitenkaartjes en de uitkomsten van de LoopbaanScan. Hierin vind ik veel herkenning. We onderzoeken mijn creatieve interesses en vinden de link met taal. Ik vind het bijvoorbeeld erg leuk om uitnodigingskaarten te illustreren met mooie letters en cijfers. Vooralsnog blijft het een hobby. Fysiek krijgt betekenis in beroepen waarin ik mensen kan helpen door met mijn handen te werken. Bijvoorbeeld iets in de wellness branche. Het mooie is, dat de Scan handvatten geeft voor concrete interessegebieden en sectoren. Momenteel laat ik het thuis in alle rust bezinken. Ik voer gesprekken met mensen en denk na over de verschillende opties. Misschien moet ik wel gaan denken aan een kantoorbaan voor een paar dagen en dan nog iets creatiefs voor ernaast. Op dit moment houd ik m’n opties nog open…..”

Doen & Laten Box in 6 stappen

 Stap 1: Wat doe ik graag?

Voordat mijn cliënt aan de slag gaat leg ik 5 aantrekkelijkheidskaarten onder elkaar op tafel neer: Doe ik heel graag | Doe ik met plezier | Neutraal | Doe ik liever niet | Heb ik een hekel aan. Vervolgens vraag ik mijn cliënt om de 65 activiteitenkaarten achter deze 5 kaarten te leggen. De enige vraag die telt is ‘Hoe leuk vind ik het om deze activiteiten te doen’?

Stap 2: Waar ben ik goed in?

Zijn alle activiteitenkaarten gelegd, dan plaats ik de 3 ervaringskaarten naast elkaar bovenaan op de tafel. Van links naar rechts zijn dat: Ben ik heel goed in | Redelijk goed in | Niet zo goed in/weet ik niet. Vervolgens vraag ik aan mijn cliënt om de 65 activiteitenkaartjes per rij onder deze 3 kaarten neer te leggen. De enige vraag die hierbij telt is ‘Hoe goed ben ik in deze activiteit’?

Stap 3: Uitleg over de 5 velden

Als alle kaarten zijn gelegd (dit duurt ongeveer een half uur) dan zie je op tafel achter elke aantrekkelijkheidskaart een of meerdere ervaringskaarten liggen. Om hier structuur in te krijgen, breng ik een aantal lijnen aan met geleurd plaktape. Hierdoor worden de 5 verschillende velden zichtbaar.

DOEN!: Het zou prachtig zijn als de activiteiten in dit veld in je (volgende) baan zitten, want ze passen goed bij wat je wilt en kunt.
ONTPLOOIEN!: In dit veld ligt je uitdaging en je ontwikkelmogelijkheden.
VONDST!: De kaartjes in dit veld vragen om nader onderzoek.
BERADEN!: De vraag hier is: wat wil je ermee? Je bent er goed in, maar je vindt het niet leuk.
LATEN!: De kaartjes in dit veld spreken duidelijke taal: je vindt deze activiteiten niet leuk en je kunt ze ook niet goed. Laten dus!

Stap 4: Exploreren van de velden

De belangrijkste stap volgt nu, namelijk het grondig exploreren van de kaartjes. Te beginnen met het veld DOEN! Want daar zit de energie. Kaartje voor kaartje stel ik allerlei vragen en hier neem ik veel tijd voor. Bijvoorbeeld: Wat precies vind je er zo leuk aan, vertel er eens over. Wanneer heb je er ervaring mee opgedaan en hoe ging dat? Stel dat je deze activiteit in je volgende baan zou kunnen doen, hoe zie je dat dan voor je? Hierbij doe ik een beroep op de ervaringen en op de fantasie. Het exploreren van dit veld duurt de rest van het eerste gesprek. Als er nog tijd over is bespreken we één van de andere velden. Na het 1e gesprek maken we een foto van de kaartjes en leg ik ze vast in een format, zodat ze bij ons volgende gesprek meteen weer goed op tafel liggen.

Stap 5: Opdracht mee naar huis

Een opdracht kan bijvoorbeeld zijn: Vraag aan een aantal mensen wat voor kwaliteiten zij bij jou zien. Of: Zoek in je netwerk naar mensen die jouw droombaan doen en ga met hen in gesprek. Zo kun je onderzoeken of de gewenste richting echt bij je past en wat je moet doen om er te komen. Een opdracht kan ook zijn: Zoek een aantal vacatures waar je jouw gewenste activiteiten in terugvindt. Een prachtig hulpmiddel hierbij is Jobport, een professionele vacature- en beroepenzoekmachine. De uitwerking van de opdracht is input voor het 2e gesprek.

Stap 6: Bespreken opdracht en afronden

Het 2e gesprek staat in het teken van de gemaakte opdracht en de rest van de activiteitenkaartjes. Zo ontstaat een compleet beeld van de nieuwe loopbaanrichting. Aan het einde van het gesprek staan we stil bij de vraag of er nog een 3e gesprek nodig is. Soms volgt er nog een opdracht voor thuis.

Extra’s: LoopbaanScan en Jobport

Naast de Doen & Laten Box zet ik bij sommige cliënten ook nog de LoopbaanScan in. Dit zijn vijf gevalideerde online-vragenlijsten die de cliënt thuis invult vóór het 1e gesprek. De uitgebreide loopbaanrapportage stuur ik pas op ná het 1e gesprek en deze bespreken we in het 2e gesprek. Hierdoor kunnen we de uitkomsten goed met elkaar vergelijken. De rapportage geeft vaak een bevestiging, maar ook aanvullende informatie over persoonlijkheid, talenten, drijfveren, interessegebieden en competenties. Als mensen het moeilijk vinden om hun interesses en kwaliteiten te vertalen naar banen en vacatures, zet ik Jobport in.

Wil jij ook snel zicht op je volgende stap? Kom dan eens langs!

* Op verzoek van de geïnterviewden zijn de namen van Anna en Sandra gefingeerd.
©2017, tekst & interviews: Ria Freijsen, Talentwerk en Sabina Bles, Het Woordenbureau.